Bản thư 18 / tp. HCM / Thư gửi anh em trông quán

Kính gởi các em – những người đang ngày đêm trực tiếp giữ–quán, giữ–người, giữ–nghề,

Mỗi khi bước vào kỳ phát–lương, trong lòng qua lại sinh ra một thứ cảm–giác lẫn lộn: vừa phấn–khởi, vừa âu–lo. Mừng vì ta vẫn còn đủ khả–năng hoàn tất trách–nhiệm với anh em trong quán – trả công đúng hạn, không thiếu một đồng, không thất một người. Mà cũng lo – bởi biết bao chi–dụng phía trước đang chực chờ: tiền hàng, tiền thuê, tiền máy móc, tiền duy–tu, tiền dự–phòng…

Qua mừng vì còn đủ tiền để trả. Nhưng cũng lo vì trả xong rồi thì… cũng hết.

Thương lắm, mỗi gói tiền chuyển đi không chỉ là "lương", mà là phần chia hợp–lý – chính–đáng – nghĩa–tình cho từng giọt mồ–hôi, từng giờ trực–quán, từng bước chân khuya sớm.

Từng ca làm, từng ly cà–phê bưng ra, từng dĩa bánh dọn vào – đều có công sức của các em. Có em thì pha chế, có em thì phục vụ, có em thì chạy bàn, có em thì đứng thu–ngân, có em dọn rửa cuối ca, có người làm thinh nhưng tận–tâm, có người cười nói nhưng chu–đáo. Mỗi người một phần – cùng nhau tạo nên sinh–khí cho quán.

Vậy nên, tháng mới qua xin phép được gửi đôi lời – như một người anh lớn, như một chủ quán lâu năm – vừa để nhắc nhau, vừa để cùng nhau giữ lấy cái nghề này cho đàng–hoàng, cho đậm cái tình.

1. Phục–vụ là nghệ–thuật: không phải chỉ bưng bê – mà là kết–nối

Phục–vụ – cái chữ tưởng nhỏ, nhưng nội–hàm rất lớn. Đó là biết đón khách bằng ánh–mắt. Là biết cúi nhẹ đầu, gật nhẹ cằm, nói nhẹ giọng khi trao ly nước. Là biết xin lỗi đúng lúc, cảm ơn đúng nơi. Là không để khách phải nhắc hai lần, không để khách rời đi mà lòng lấn–cấn.

Hãy nhớ: quán có thể đơn–sơ, nhưng lễ–nghi thì không được thiếu.

2. Vệ–sinh là nền–tảng: quán sạch – khách an – lòng yên

Một cái bàn sạch, một cái ly sáng, một cái khay không vấy nước – đó là những “chi–tiết nhỏ” làm nên "cảm–giác lớn". Làm quán là phải biết giữ mặt bàn, lau cửa kính, nhặt cái rác dưới ghế, quét lại nhà cầu cuối ca.

Không phải vì ai kiểm tra – mà vì chính cái đạo–làm–nghề.

3. Cộng–sự là thân–nhân: đã cùng đứng quán, thì xem nhau như ruột–thịt

Làm chung một quán, cùng một bảng lương, cùng một ca làm – hãy biết che chở – nhắc nhở – dắt dìu. Nếu có người mới vào, chỉ cho người ta từng chỗ để ly, cách lau bàn, cách chỉnh máy. Nếu có người lớn tuổi hơn – thì nhường việc nặng, gánh việc mệt.

Chúng ta không phải “bạn” – nhưng là người chung nghiệp. Mà trong nghề, ai giữ được nhau – thì giữ được quán.

4. Đừng để tháng mới chỉ là tờ lịch thay số – mà hãy để là một cơ–hội làm tốt hơn

Nếu tháng rồi có lỡ khách phàn nàn – thì tháng này đừng để lặp lại. Nếu tháng rồi chưa kịp nhớ tên khách quen – thì tháng này nhớ thêm một người. Nếu tháng rồi chưa dọn kịp ca đêm – thì tháng này thu xếp cho gọn.

Cái nghề này không dành cho người mơ hồ – mà cho người biết kiên–trì – nâng–cấp – học–hỏi.

Qua biết, tháng rồi khó khăn. Lạm–phát, chi–phí, khách hàng eo hẹp, trời mưa, bão giá... đủ thứ. Nhưng cũng nhờ các em vững vàng, nên quán mới còn. Mỗi người – một công. Mỗi bước đi – một dấu.

Mong rằng, trong tháng mới này – mình tiếp tục gìn giữ cho được “cái hồn” của quán: sự đàng–hoàng trong từng ly nước, sự ấm–áp trong từng lời chào.

Quán có thể nhỏ – nhưng không được tạm–bợ.

Quán có thể đông – nhưng không được chểnh–mảng.

Quán có thể mệt – nhưng không được mất cái tình.

Kính chúc các em tháng mới an–nghiệp, cẩn–chỉ, bình–tâm, giữ lòng thanh – giữ nghề vững.

Kính bút,
Qua – người giữ quán, người viết thư.